Dit boekje had ik ontzettend graag gekocht voor mijn PhD-onderzoek (en puur om het te bezitten natuurlijk). Schatting was een flinke 1500-2000 euro. Hamerprijs 5600 euro.

Jonker Jan Van der Noot (Brecht, omstreeks 1539 – Antwerpen, na 1595) was een Antwerpse renaissancedichter. Als ‘patriciër’ zoals hij zichzelf omschreef was hij meermaals schepen van Antwerpen in de jaren 1560. Dat betekende dat hij recht sprak in de Antwerpse schepenbank.

Hij was toch vooral dichter en een moderne naar de smaak van zijn tijd. Hij was een liefhebber van de Franse Pléiadedichters en vriend van kunstschilder, rederijker en prentenuitgever Peeter Baltens. Hij leefde in woelige tijden en moest omwille van zijn hervormingsgezinde visie op de vlucht. Naar Londen (1568-1570), Keulen (1571) en Parijs (1578). Zijn Het Bosken uit 1570 is zijn belangrijkste werk. Dat boekje geldt als de eerste bundel Nederlandse renaissancegedichten.

In 1579 tijdens de Opstand gaf hij in de calvinistische periode in Antwerpen een Nederlandse en Franse verkorte vertaling van Das Buch Extasis onder de titel Cort Begrijp der XII. Boecken Olympiados/Abregé des douze livres Olympiades uit. De titels verraden het al Van der Noot etaleerde graag zijn kennis van de mythologie en de klassieke Latijnse en Griekse auteurs.

In 1580 verscheen Lofsang van Braband/ Hymne de Braband, opgedragen aan de Staten van Brabant met het verzoek om Van der Noot als officieel dichter te benoemen. Vanaf dan kreeg hij een vergoeding en werd hij broodschrijver.

Tussen 1580 en 1595 verschenen telkens Poeticsche werken. De literatuurcritici vinden die maar niks. De reden is dat ze telkens zijn opgedragen aan een persoon. Dat was toen het gebruik. Het verhaal gaat dat Jan Van der Noot een stapel gedichten aanbood die de koper naar zijn eigen smaak en inzicht tot een dichtbundel kon laten samenstellen. Daarbij schreef hij dan een lofdicht. Dat maakt elke editie een uniek werk en bovendien prachtig geïllustreerd en kunstzinnig gezet in verschillende lettertypes.

Dit boekje is opgedragen aan de dekens en schepenen van het Antwerpse lakengilde. De dekens Ridder Diederik van de Werve en ridder Jan Van Schoonhoven, de oud-schepens Jan Backx en Michiel Cnobbaert enzovoort. De fine fleur van de Antwerpse politiek.

Naast die ode staat een houtgravure van Clio. De muze van de geschiedenis. Let ook op het mooie zestiende-eeuws klokje.

De boekjes liet ie uitgeven door drukker Gillis van den Rade in 1582. Dit exemplaar verscheen bij Daniel Vervliet in 1594. Na de val van Antwerpen dus. Blijkbaar had hij zich verzoend met het bestuur van Alexander Farnese. In 1572 had hij zich trouwens terug bekeerd tot het katholicisme, maar behoorde bij de tussenpartij die de opstand steunde, maar de koning niet noodzakelijk afviel.

Dit boekje is de mogelijk voorlaatste editie (in 1595 zou nog één volgen). Omdat er nadien geen verschenen, vermoedt men dat hij toen overleden moet zijn.

In les Généalogies van Baltens staat een gedicht van Jan Van der Noot. In hetzelfde jaar als zijn Lofsang van Braband.

In 1953 verscheen een prachtige uitgave van het Bosken en het Theatre bij Wereldbibliotheek in Amsterdam. In 1975 verscheen over de Poeticsche Werken een publicatie van Werner Waterschoot. Eerder had Waterschoot daarover al geschreven in Quaerendo nadat ie in 1971 een bibliografie van het boek had geschreven. In 1992 zou Waterschoot Het Bosken nog eens heronderzoeken in een artikel.

Isaac Du Chemin (de zoon van de uurwerkmaker van Keizer Karel waarover ik het hier eerder al eens had) graveerde voor Jan Van der Noot diens portret.