In verkiezingsprogramma’s staan soms merkwaardige zaken. De partij van de voorzitter van de raad van bestuur van Fluvius, Wim Dries (cd&v), wil de Vlaamse netbeheerder naar de beurs brengen. Daarnaast moet Fluvius regelmatig groene obligaties uitgeven. In navolging van de staatsbon van minister van financiën Vincent Van Peteghem (cd&v).

De noodlijdende netbeheerder voor gas en elektriciteit Fluvius blijkt in verschillende partijprogramma’s voor merkwaardige programmapunten te zorgen. Bij Vooruit wil men Fluvius als bank inzetten voor renovaties van woningen die ‘via de energiefactuur’ worden terugbetaald. Maar cd&v komt met een gedurfder plan. Een beursgang.

Een nogal opmerkelijk standpunt want de voorzitter van de raad van bestuur van Fluvius is een cd&v-burgemeester. Zoals veel leden van de diverse raden van bestuur van Fluvius en verwante bedrijven. Wim Dries (cd&v) is burgemeester van Genk en weigert al maanden met de pers over die kapitaalproblemen bij Fluvius te praten. Dries verwijst steevast naar de woordvoerder van Fluvius.

Bij cd&v spreken ze in het partijprogramma van ‘onze koppositie op vlak van performant netbeheer’ die Fluvius in vergelijking met de buurlanden zou hebben. Opvallend is vooral de volgende zin: ’Wij vinden dat Vlamingen mee moeten kunnen investeren in Fluvius en zo actief bijdragen aan de energietransitie’. Daarmee pleit cd&v voor een beursgang van Fluvius.

De discussie komt voort uit de onenigheid over een instap in het kapitaal door de Vlaamse overheid. Het alternatief voor een kapitaalsverhoging door de intercommunales. Momenteel is Fluvius 100% eigendom van de intercommunales en dus van de gemeenten. Extra kapitaal is broodnodig, maar de gemeenten willen geen extra geld in de monopolist steken. Het zou te weinig rendement opleveren.

Fluvius moet ‘via het toegelaten inkomen correct vergoed worden’ vindt cd&v. De energieregulatoren VREG en CREG moeten de netbeheerder voldoende middelen ter beschikking stellen vindt de partij. ‘Een combinatie van beurs- en/of coöperatief kapitaal kan, net zoals bij Elia en Fluxys, de werking van Fluvius versterken. Een beursgang is bovendien de ideale manier om onafhankelijke bestuurders aan boord te hijsen en kennis en ervaring uit de energiesector toe te voegen aan de bestuurskracht van Fluvius.’

Bovendien moet Fluvius van cd&v ‘op geregelde tijdstippen breed beschikbare groene obligatieleningen’ uitgeven. Dus de spaarders aanspreken. Een rare redenering want Fluvius zelf beweert dat ze de beste voorwaarden krijgen op de institutionele markt. De partij verwijst expliciet naar ‘het succes van de staatsbon’.  Of de partij hiermee bedoelt dat ze net als bij de staatsbon meer rente dan de marktrente willen laten geven om spaargeld aan te trekken staat er niet bij.

Om die beursgang te vergemakkelijken hebben ze trouwens alvast één maatregel in petto. ‘Een uniform en eengemaakt nettarief in heel Vlaanderen. Bestaande regionale tariefverschillen worden zo uitgevlakt.’ Op dit moment hangt dat nettarief af van de lokale intercommunale die onderdeel is van Fluvius. De VREG bepaalt die nettarieven op basis van de werkelijke kosten en een billijke winst. Dat verschilt van intercommunale tot intercommunale. Fluvius Antwerpen is goedkoper dan het gemiddelde en in Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen is het dan weer duurder. Die prijscontrole door de VREG staat in het Energiedecreet en het Energiebesluit en kwam er omdat Fluvius en zijn deelnemende intercommunales immers monopolisten zijn.

Fluvius heeft extra miljarden kapitaal nodig om de kosten voor de werken aan haar elektriciteitsnetwerk te betalen. Dat komt door de energietransitie opgelegd door de Europese Unie. Het huidige netwerk kan de vele laadpalen, zonnepalen enzovoort niet aan.

Tegelijk kampt Fluvius met een ander probleem. Tegen 2050 moet aardgas verdwijnen om nuluitstoot van fossiele brandstoffen te bereiken in de hele EU. Dat betekent dat het aardgasnetwerk tegen die tijd waardeloos dreigt te worden. Boekhoudkundig moeten die dus afgeschreven worden. Vervelend detail is dat de afschrijvingen van dat netwerk in de formule steken om de nettarieven voor gas te berekenen. Die nettarieven betaalt u via uw energiefacturen.

De huidige afschrijvingsmethode voor de gasnetinfrastructuur zal ertoe leiden dat over enkele jaren nog onevenredig veel kosten zullen moeten worden verhaald op een steeds kleiner wordend aantal afnemers. Cd&v heeft ook daarover een programmapunt ze willen in samenspraak met de regulator (de VREG in dit geval) een groter deel van die afschrijvingskost naar voor brengen in de tijd.

Dat betekent wel dat die vervroegde afschrijvingen nu in de nettarieven terechtkomen. Dat wil zeggen dat huishoudens die nu gas afnemen meer zullen moeten betalen. Bij het eenmaken van de nettarieven misschien aanzienlijk meer.

Of de beursgang zo’n succes zal zijn is trouwens de vraag. De beursprestaties van die twee andere netbeheerders Elia en Fluxys waren afgelopen jaren niet bepaald indrukwekkend.

De beursgang heeft voor de huidige aandeelhouders/politici ook één enorm voordeel. Kleine aandeelhouders moeten ze geen inspraak geven in de raad van bestuur. De ‘onafhankelijke’ bestuurders kiezen ze zelf. Dus geen pottenkijkers in de bestuurskamer. Een belangrijke referentie-aandeelhouder met meer dan 5% moeten ze wel toelaten in de raad van bestuur. Een spaarboekje brengt nauwelijks op dus zullen aandelen en obligaties Fluvius verkopen zoals zoete staatsbons. Tenminste dat denken de gemeentepolitici bij cd&v…

Wat hebben we vandaag geleerd:

1) ééngemaakte nettarieven zullen voor iedereen hogere nettarieven betekenen

2) de beursgang is om geen inspraak te moeten geven aan nieuwe grote aandeelhouders

3) groene obligaties van Fluvius zijn geen staatsbons met staatsgarantie

Voor de fans: de koersevolutie van Elia en Fluxys: