Afgelopen week verscheen een mooi eiken beeld van rond 1500 op een veiling in Frankrijk. Het stelde Balthasar voor. Eén van de drie koningen of drie wijzen. Het beeld is afkomstig uit Brabant, hoogstwaarschijnlijk uit een Brussels atelier.

De schatting was 1000 tot 1500 euro. De veilingmeester hamerde af op 19.000 euro. Toch een opmerkelijke prijs, maar zeker niet onterecht gezien de uitzonderlijke kwaliteit.

Het beeld is een voormalig onderdeel van een retabel of altaarstuk. Het is 62 cm groot. Wat bijzonder groot is.

Opvallend detail is dat Balthasar vergezeld is door een hond. En die is net als de Afrikaanse wijze of koning bijzonder mooi gestoken.

De kwaliteit van het beeldhouwwerk is zondermeer uitzonderlijk. Het geeft een prachtig idee van de kwaliteit van dergelijke retabels en altaarstukken in de Europese kerken van voor de Beeldenstorm. Want gezien de afmetingen kan bezwaarlijk een seculiere setting voor de hand liggen. Dit beeld was onderdeel van een groter geheel in een religieus gebouw.

Interessant is ook het damast aan de voet zodat het beeld als los element in een compositie gezet kon worden. Ter bescherming allicht.

De compositie geeft ook mooi de overgang van de gotiek naar de renaissance weer. Let op de houding van de benen. Geen echt contrapposto, maar toch zeer dynamisch. Het rechterbeen draagt het gewicht. Dat noemen kunsthistorici het spel tussen speelbeen en standbeen.

Ook de onzichtbare achterkant is mooi uitgewerkt.

Ik vind dit zo’n wonderlijk mooi beeld dat ik het graag even deelde. Ik heb een kleine bedenking bij de datering. Zelf schat ik het iets jonger. Circa 1520 afgaande op vormelijke elementen, maar er zijn tevens redenen om zelfs voor 1500 te dateren.

Recent rondde het KIK de restauratie van een Balthasar af van een retabel in Milaan. Dat bleek van de Brusselse familie van beeldhouwers Borman te zijn en uit de 15de eeuw.

Let op de prachtige polychromie. Zeker een reden om het KBR Museum te bezoeken. KBR is de Koninklijke Bibliotheek. Daar is het altaarstuk uit de basiliek San Nazaro Maggiore in Milaan te bewonderen. Een rijke Milanese koopman kocht het ooit in Brussel.