De ‘armere landen’ eisten een maand geleden 2400 miljard dollar. 2,4 biljoen. Ze zakten naar 1,3 biljoen, vervolgens naar 650 miljard dollar. Maar ze hebben eigenlijk 5400 miljard dollar nodig zeggen NGO’s en UNFCC om zich aan te passen aan klimaatverandering. Sinds 2020 beloven de deelnemers aan de COP 100 miljard dollar per jaar te geven, ze kregen niet één jaar het geld bijeen. Zelfs niet toen ze miljarden euro’s ontwikkelingshulp meerekenden. En nu belooft de Europese Unie 250 miljard dollar per jaar.

De echte inzet van de klimaattop COP29 is klimaatfinanciering of ‘climate finance’. Die klimaatfinanciering moet de klassieke ontwikkelingshulp gaan vervangen. Voor dat belastinggeld wordt keihard gevochten. Het interessante daaraan is dat tal van NGO’s, overheden en intergouvernementele organisaties daarom massaal rapporten uitbrachten om klimaatfinanciering te verdedigen.

Al die rapporten zijn meestal pure propaganda. Het betere lobbywerk dus. Ze bieden een ontluisterend beeld voor wie de moeite neemt om ze door te nemen.

Alvorens al die lobbyrapporten hier te analyseren is het belangrijk om even de spelers te introduceren. De dramatis personae van de acteurs op dit internationaal toneel. Een COP is immers VN-taal voor ‘Conference of the parties’. Een COP is trouwens geen VN-top zoals vaak abusievelijk wordt beweerd, maar een vergadering van 198 partijen (landen en de EU) die vallen onder een conventie binnen het VN-systeem. De daarvoor gevormde organisatie is de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). In het Nederlands kortweg ‘het Klimaatverdrag’.

UNFCCC is een apart klimaatverdrag dat onder de paraplu van de Verenigde Naties bestaat binnen het VN-systeem. Het VN-systeem bestaat uit tal van organisaties, instellingen, conferenties en verdragen die geen hoofdinstellingen zijn van de Verenigde Naties, maar wel de stempel VN ontvangen. Elk van die verdragsrechtelijke organisaties telt leden en die betalen naast hun gewone VN-bijdrage afgesproken en vrijwillige contributies. In de praktijk betaalt slechts een dozijn vooral westerse landen het hele klimaatcircus van de UNFCCC.

Op 25 oktober stonden er liefst 18 miljoen dollar aan bijdragen van lidstaten open voor de periode 2010-2024. De som van alle bijdragen voor 2024 bedraagt 34 miljoen dollar, maar daarvan was slechts 24 miljoen door de lidstaten betaald. Nederland betaalde in 2024 netjes haar 506.390 dollar contributie. Ongeveer evenveel als het bedrijf Adidas dat vrijwillig 539.957 euro betaalde. Opgelet Nederland betaalde daarnaast nog tweemaal een vrijwillig bedrag. Minder dan België dat vrijwillig 2.491.160 euro neertelde bovenop de afgesproken 304.496 dollar lidgeld en Duitsland dat zelfs 8 miljoen euro extra gaf.

Indirect betaalden België en Nederland via de Europese Unie. De EU gaf 3 miljoen euro extra. Net zoveel als de Foundation to Promote Open Society van de controversiële speculant George Soros. De Amerikaanse groene filantropen van Bloomberg Philantropies schonken 4,5 miljoen euro. Bij de staten spande Japan de kroon met 11 miljoen extra.

Die cijfers zal u niet vinden in publicaties van de Nederlandse overheid. Zelfs niet in het in november 2024 gepubliceerde rapport met de titel ‘First Biennial Transparency Report of the Netherlands under the Paris Agreement’. Liefst 300 pagina’s. Verschenen onder verantwoordelijkheid van het ‘Ministry of Climate Policy and Green Growth’.

Lang verhaal kort. Veel zogenaamde ‘VN-organisaties’ puren een deel van hun inkomsten uit andere bronnen, zoals giften van ngo’s, liefdadigheidsinstellingen of bedrijven die aan fondsenwerving doen voor die organisaties. Daardoor zijn het ideale vehikels voor ngo’s of bedrijven om te lobbyen voor hun klimaatagenda.

De Overeenkomst van Parijs van de UNFCCC (dat de klimaattoppen organiseert) is een bindend verdrag geworden. Elke partij (land, dus) heeft de verplichting om nationaal bepaalde bijdragen (Nationally Determined Contributions — NDC’s) te betalen en zich in te spannen nationale maatregelen te nemen met het oog op het behalen van de doelstellingen ervan. De neerslag daarvan staat wel in het 300 pagina’s tellende rapport van het Nederlandse Ministerie van Klimaat en Groene Groei.

Op de COP29 in Bakoe gaat alle aandacht naar klimaatfinanciering. Steun aan ‘de kwetsbare ontwikkelingslanden’ zoals NGO’s dat eisen. De zogenaamde ‘loss and damage’ staat daarom heel hoog op de agenda. Die loss and damage moet ontwikkelingslanden vergoeden voor de klimaatschade die ze ondervinden. Het gaat dan om miljarden euro’s steun aan regeringen met ‘klimaatslachtoffers’.

De ontwikkelde landen hebben zich in 2009 in Kopenhagen ertoe geëngageerd om tegen 2020 jaarlijks 100 miljard dollar per jaar aan klimaatfinanciering te mobiliseren. Daarbij werd aan de OESO  gevraagd om daarover te rapporteren. Die 100 miljard wil maar niet lukken. Niet op de COP27 en niet op de COP28. Om die jaarlijkse 100 miljard dollar draait de hele COP dus.

En daarvoor worden alle registers opengetrokken. Een markant voorbeeld is het UNEP Copenhagen Climate Centre (UNEP CCC). Die publiceren jaarlijks een verslag over hoever de wereld staat met de invoering van klimaatbeleid. Op 1 november verscheen het 2024 Climate Technology Progress Report Highlights Path to Tripling Renewable Energy by 2030. Het rapport benadrukt de urgentie om de investeringen in hernieuwbare energie te verdrievoudigen voor 2030. En geeft en passant mee dat ontwikkelingslanden kampen met financiële en technische hindernissen.

En ook hiervoor heeft de Nederlandse of Belgische belastingbetaler betaald. UNEP is een milieuprogramma dat een mandaat kreeg van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Het is ook één van de twee oprichters van de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) dat de beruchte klimaatrapporten publiceerde. Het is de gangmaker van de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC), dat de klimaattoppen organiseert.

Bij UNEP betalen vijftien landen negentig procent van het inkomen. Volgens de recentste cijfers voor 2024 betaalt Nederland de op een na grootste bijdrage namelijk 10.282.800 dollar. Dat is meer dan in voorgaande jaren toen Nederland de grootste bijdrage betaalde. Jaarlijks meer dan 9 miljoen dollar. Noorwegen stak Nederland voorbij met 12.243.084 dollar. Duitsland is derde met 8 miljoen dollar. Gevolgd door Frankrijk, Denemarken en de Verenigde Staten die overigens nog geen cent van de door hen beloofde 7 miljoen dollar voor 2024 betaalden. België is achtste met 4.325.200 dollar. In totaal beloofden maar 29 landen op 196 meer dan 100.000 dollar.

De auteurs achter dat UNEP-rapport zitten bij UNEP CCC. Dat is een denktank in Kopenhagen. Waarvan de financiering los staat van UNEP of UNFCCC. De Deense regering betaalt bijna de helft van het budget van een kleine 30 miljoen dollar van het UNEP Copenhagen Climate Centre. Ook hier trekt de Nederlandse regering al jaren haar beurs. Samen met Duitsland, Zweden en Noorwegen. Andere financiers van dit ‘VN-centrum’ zijn NGO’s zoals de klimaatactivisten van Climateworks, Amerikaanse filantropische stichtingen zoals opnieuw Bloomberg Philantropies en bijvoorbeeld het IKEA-fonds.

UNEP CCC is een denktank die haar middelen krijgt van een handvol Westerse landen en klimaatactivistische NGO’s, maar wel het logo enzovoort van de Verenigde Naties mag dragen.

De kosten voor de organisatie van een COP zijn dan weer voor de gastheer. Niet toevallig het tweede jaar op rij een rijke oliestaat. Na Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten, nu Bakoe in Azerbeidzjan.

UNFCCC is de intergouvernementele organisatie bekend als “het Klimaatverdrag”. Wat betreft de klimaatfinanciering beheert de Wereldbank die fondsen. Dit laatste vergt een beetje uitleg. De VN-organisatie van de klimaattoppen (UNFCCC) kan en mag het geld niet beheren. Daarvoor bestaan andere kanalen binnen het VN-systeem (de VN-hoofdinstellingen en verbonden verdragsorganisaties). Dat is verdragsrechtelijk bepaald. Die taakverdeling tussen de verschillende verdragsorganisaties, waar België en Nederland lid van zijn, is zeer duidelijk afgebakend.

De missie van de UNFCCC of het Klimaatverdrag is het ‘faciliteren van de intergouvernementele klimaatveranderingsonderhandelingen’, namelijk de klimaattoppen en de voorbereiding daarvan. Ze doen dat onderhandelen tijdens twee sessies per jaar. Daarvan is de COP of klimaattop de belangrijkste. Daarnaast organiseren ze de bijvoorbeeld Climate Weeks.

Klimaatfinanciering

Nu u de spelers kent en weet wie betaalt kunnen we het hebben over deze klimaattop of COP29 die bijna uitsluitend gaat over ‘climate finance’. Geld dus. Het enige echte agendapunt is: GEEF GELD.

Die klimaatfinanciering is een mixed bag. Een voorbeeld uit de EU helpt misschien om dat te begrijpen. Op de ecofin-top van 4 en 5 november publiceerde de Raad van de EU de cijfers over klimaatfinanciering. Dat is het EU-geld voor derde landen om de klimaatverandering ‘te mitigeren of te adapteren’. In 2023 was dat 28,6 miljard euro. De helft waren leningen en de andere helft schenkingen. De EU-ministers publiceerden die cijfers natuurlijk niet toevallig net voor de COP29 in Bakoe. Daar willen ze immers op of boven de oude belofte van 100 miljard dollar in 2025 uitkomen.

De arme landen en vooral de NGO’s van hun kant eisen het astronomische bedrag van 2.400 miljard dollar. Dat is de uitkomst van een berekening van de loss & damage en alle mitigatie en adaptatie in de Global South. Bepaalde NGO’s beweren zelfs dat de kosten om zich aan te passen aan de klimaatverandering voor arme landen 5400 miljard dollar belopen.

‘Climate finance’ is natuurlijk een fraaie nieuwe naam voor ontwikkelingssamenwerking die voortaan helemaal rond ‘broeikasgassen’ draait. Een manier om klimaatbeleid op te leggen. Maar tevens een manier om de ontwikkelingsgelden te laten stromen via andere NGO’s dan de klassieke vaak religieuze organisaties. Die omleiding van de geldstroom is in het belang van de nieuwe machtige spelers zoals de internationale gesubsidieerde NGO’s.

Het gaat over immense bedragen die via de Wereldbank verdeeld worden als leningen of als schenkingen. Laat er geen twijfel over bestaan het gaat hoofdzakelijk om leningen. Net voor de algemene vergadering van de Wereldbank in oktober, pakte de NGO Oxfam International uit met een onderzoek waaruit bleek dat een groot deel van de 41 miljard dollar die de Wereldbank mocht of moest besteden aan klimaatzaken (in de periode 2017-2023) verdwenen zijn of niet aan groene zaken besteed werden. Er raakten dus klimaatmiljarden zoek.

De Europese Rekenkamer verkondigde in september hetzelfde betreft Europese gelden. Tientallen miljarden euro’s die de lidstaten van de Europese Unie kregen om bij te dragen aan de Europese klimaatdoelstellingen en de groene transitie, zijn daar niet aan besteed. Het gaat mogelijk om 34,5 miljard euro.

De lobbygroepen achter die climate finance worden gesubsidieerd door overheden. Zo betaalt Nederland bijvoorbeeld mee aan het Climate Finance Lab. De Nederlandse regering gaf ook al 236 miljoen dollar aan Climate Investment Funds (CIF). Andere ngo’s zoals het Britse ShareAction viseren banken en raden van bestuur. Die NGO publiceerde zopas een rapport waarin ze banken beoordelen. Daarin beoordelen ze de Nederlandse banken ABN Amro en ING.

De bekende Britse denktank Chatham House plaatste een artikel waarin ze uitleggen hoe belangrijk climate finance is. Belangrijk zijn volgens hen de New Collective Quantified Goals (NCQG’s) die op de COP29 beslist moeten worden. Maar optimistisch lijken ze niet: ‘Er is weinig vooruitgang geboekt in aanloop naar COP29. Partijen verschillen van mening over wie moet betalen, hoeveel en welke vorm van financiering (leningen of schenkingen) dat aanneemt alsook hoe de fondsen aangesproken kunnen worden’.

Bovenop die lawine van rapporten voegde de organisatie van de COP29 uiteraard een eigen rapport toe.

De COP29 dreigt daarmee een soort bijeenkomst van de haute finance onder overheden, intergouvernementele organisaties en NGO’s te worden. Rond al dat geld cirkelen niet enkel NGO’s. Oliemaatschappijen en banken zullen deelnemen. Dat laatste zorgde zelfs al voor een klein schandaal.

De Britse openbare omroep BBC pakte na een tip uit met het nieuws dat de CEO van de COP29, Elnur Soltanov, intensief toplui uit de gas en olie-industrie uitnodigde. Op zich niet verwonderlijk want Azerbeidzjan is een zogenaamde petrostaat. Soltanov verdedigde zich door te zeggen dat oliemaatschappijen interessante bijdragen konden leveren aan de onderhandelingstafel. De conclusie was dat COP29 de place-to-be wordt voor ‘oil deals’. Dat leverde meteen de grootste kritiek op, namelijk greenwashing.

De United Nations Climate Change Conference of the Parties (COP29) van 11 tot 22 november in Bakoe (en die nu uitloopt) gaat dus niet over klimaatverandering, maar over klimaatmiljarden. Een keiharde strijd om ontwikkelingsgeld en leningen van ontwikkelingsbanken zoals de Wereldbank. Een strijd waarbij zowel regeringen in derdewereldlanden als machtige NGO’s die geldstromen willen binnenhalen. Belastinggeld uit Westerse landen. Bestaand belastinggeld en eventuele nieuwe CO₂-belastingen.

De Europese Unie die voor de Europese landen onderhandelt (want een COP is een onderhandeling) wil 250 miljard dollar uitdelen PER JAAR aan landen. De ministers en politici zoals Europese parlementsleden die deelnemen hebben geen mandaat. Zij zitten er enkel bij voor de selfies, het netwerken en eventueel intern overleg.

250 miljard dollar klimaatfinanciering. Voor LANDEN. Vaak bedenkelijke regimes. Meestal geen democratie. Op papier zitten zelfs China en Saudi-Arabië bij die arme landen. De vraag is waar het ‘westerse’ geld vandaan moet komen? Uit belastingen uiteraard. Neem bijvoorbeeld de EU. Hoeveel mensen betalen elk jaar belasting in de EU? Maximaal 350 miljoen (op bevolking van 510 miljoen). Dat wordt dus minimaal 714 dollar per jaar extra belastingen om dictators en tutti quanti in ‘armere landen’ te betalen.