Vergeten componist, spoorloze bladmuziek

Jacques de Gouÿ (1610 – na 1650) was een Franse barokke componist van Nederlandse (Vlaamse?) afkomst. Hij ontving de eretitel “chanoine d’Embrun” of kanunnik van de kathedraal van Embrun. Elk Frans staatshoofd (koning) was sowieso kanunnik van de kathedraal van Embrun. De titel hield dus in dat hij een favoriete muzikant van Louis XIV was. Temeer omdat het orgel van Embrun wereldberoemd was. Charles De Gaulle was het laatste staatshoofd dat de titel proto-chanoine (eerste kanunnik) droeg.

Naar verluidt zijn alle partituren van de Gouÿ verloren. Edmond Vander Straeten (3/12/1826-25/11/1895) advocaat en musicoloog deed reeds een poging om het werk terug te vinden: Jacques de Gouÿ, musicien du XVIIe s (een boekje uitgegeven bij Busschman (toen nog in de Jodenstraat gevestigd en niet op de Italiëlei en de Rijnpoortvest)). Vander Straeten inventariseerde en bestudeerde belangrijke collecties in de Koninklijke Bibliotheek en in de conservatoriumbibliotheek. Enkele van zijn andere werken zijn:

• Les musiciens néerlandais en Italie (1882)
• Les musiciens néerlandais en Espagne (1885)
• Notice sur Liévin Van der Cruyce, dit Crucius, instituteur Flamand au XVIe siècle (1862)

Het exemplaar dat ik bezit, bevat een “dédicace” aan de bekende pianist, componist, musicoloog en directeur van het conservatorium van Dijon (onderdeel van het keizerlijke conservatorium van Parijs): Charles Poisot.

De Gouÿ schreef o.a. “Les premiers concerts furent faits chez M. De La Barre, organiste du Roy, qui n’excelle pas seulement en la composition des instruments, mais encore en celle des voix, sans parler de la manière incomparable dont il se sert à bien toucher l’orgue, l’épinette et le clavecin, que toute l’Europe a ouy tant vanter, et que tout l’univers seroit ravi d’entendre.”

“J’ay creu aussi, que pour une Paraphrase les chants ne devoient pas estre simples, mais proportionnez à la Poësie, c’est à dire, pleins de divers mouvements, & portant l’Image des passions & des sentiments qui sont renfermez dans les paroles.”

Préface des Airs à quatre parties sur la paraphrase des Psaumes de Messire Antoine Godeau… Composez par Jacques de Gouy, Paris 1650

Dit boekje verscheen in Nederlandse versie bij Blaeu te Amsterdam in 1691 (exemplaren in de Bodleian Library te Oxford en de universiteitsbibliotheken van Princeton en UCLA). In 1697 volgde een tweede editie bij de Franse uitgever in Amsterdamse ballingschap Roger Estienne. Pearson bracht een Engelse versie uit in 1700.

Als iemand dit werkje of partituren van Jacques de Gouÿ tegenkomt neem dan gerust contact op. Vooral de onderstaande editie van Blaeu zou ik graag bestuderen. Idem voor een mooie in Nederland uitgegeven editie van La paraphrase des Psaumes van Antoine Godeau.

Bibliografie:

Gouy, Jacques de , Airs à quatre parties sur la paraphrase des pseaumes de Messire Antoine Godeau, Paris, Ballard, 1650

Gouÿ, Jacques de. Airs a quatre parties, sur la paraphrase des pseaumes de Messire Antoine Godeau. Composez, et divisez en trois parties. Taille; Amsterdam, P. & J. Blaeu, aux depens d’Amedée Le Chevalier, 1691.

Cohen, A., J. Le Maire and La Musique Almerique, AMI XXXV, 1963; J. R. Knowlson, J. Le Maire, the Almerie, and the “musique almerique”. A Set of Unpubl. Documents, AMI XL, 1968.

Vanderstraeten, Edmond. Jacques de Gouÿ, chanoine d’Embrun. Anvers, J.F. Buschmann, 1863