Dit essay verscheen eerder in Civis Mundi Digitaal #64 van 18 augustus 2018.

Iemand moet de kritische vragen stellen alvorens met bangmakerij te starten. Als nuance niet de taak van wetenschappelijke instellingen is dan is het wel de taak van de wetenschapsjournalist. Helaas loopt de wetenschapsjournalist dan tegen een muur van rubber. Niet in eerste plaats bij andere journalisten die het allemaal al weten. Niemand wil de feiten analyseren of op de methodologie ingaan. De catechismus van de klimaatopwarming of verdoemenis lijkt alomtegenwoordig. Met een ongeziene geloofsijver moet en zal iedereen belijden: door mijn schuld, door mijn schuld, door mijn grote schuld.

Dat het klimaat in Vlaanderen lijkt te veranderen wordt in dit stukje niet betwist noch bevestigd. Dit stuk gaat over het klimaatgeloof of klimaatpolitiek en niet over het klimaat. Niet het probleem staat dus ter discussie maar hoe het probleem misbruikt wordt in een traditie van het doel heiligt alle middelen. Als voorbeeld kan een overheidsdocument dienen dat zonder dat het gelezen werd door de betrokken journalisten (de samenvatting in het persbericht van het kabinet van de minister volstond immers voor het Vlaamse journaille) veel aandacht kreeg op radio, tv en in de kranten. Het Klimaatrapport 2015 van de Vlaamse overheid bleek echter een mea culpa met zwavelgeur. Nochtans noopt volgende mededeling van één woordvoerder van Mira toch tot nadenken: “Omdat er maar een beperkt aantal zeer fijnmazige modelruns beschikbaar zijn voor België en omgeving is het belangrijk ze te toetsen aan en te situeren binnen de grote hoeveelheid van globale modelresultaten die op een statistische manier neergeschaald zijn. Dat is dan ook wat we doen in het Klimaatrapport 2015 en de achterliggende wetenschappelijke rapporten.” aldus Bob Peeters.^[i]

Wat bedoelde Peeters hiermee? Mira gebruikte geen eigen methodologie, maar nam klakkeloos de methodes van het IPCC over.^[ii] Mira had dus geen inspraak in de keuzes bij het tot stand komen van de methodologie. Kent Mira ook die keuzes en onderschrijft ze exclusie en inclusie van de gekozen of verworpen parameters? Mira beweerde bij monde van Bob Peeters:

“het heeft dus geen zin dat MIRA  eigen globale scenario’s en methodes daarvoor zou ontwikkelen. Samen met de Vlaamse wetenschappers proberen we de resultaten van de IPCC-scenario’s wel zo goed mogelijk te vertalen naar Vlaanderen.”

Wat een rare redenering. Moet elke methodologie niet eerst gevalideerd worden? Waar is de kritische houding en wat rechtvaardigt het veralgemenen van 1 reeks scenario’s terwijl de beschikbare parameters en gegevens overal verschillen, de relatieve fouten verschillen, de registratie onvergelijkbaar is? Wat zijn de premissen?

Gaat het hier om blind geloof of vooringenomenheid? Het lijkt op zijn minst zeer onwetenschappelijk. Conventional wisdom is nu niet bepaald wetenschap. In ’De ontdekking van het weten’ door prof Chunglin Kwa volgt het ene voorbeeld van algemeen geweten wijsheid op het andere als belemmering van de vooruitgang en de wetenschap.^[iii] Het gaat over wetenschappelijke stijlen, wetenschapsgeschiedenis enzovoort. De miasmentheorie was lange tijd onbetwist, frenologie zeer succesvol en alchemie kreeg veel fondsen van vorsten allerhande. Kwaad bloed, aderlaten, humeuren of gal spuwen… de Nederlandse taal bulkt van de erfenis van die pseudowetenschap. Alchemisten, astrologen, eugenetici en frenologen stonden ooit in hoog aanzien.

Elke verzameling is een spiegel van een verzamelaar

“De klimaatscenario’s vertrekken inderdaad van de nieuwste IPCC-scenario’s. IPCC is in het leven geroepen om bestaande wetenschappelijke informatie bij elkaar te brengen en daarover te rapporteren. Wij zien geen enkele reden om aan te nemen dat IPCC dat op een niet-onafhankelijke manier zou doen. In tegendeel, IPCC baseert zich op een grote hoeveelheid publicaties in wetenschappelijk hoogstaande tijdschriften. Klimaatverandering is sowieso een wereldwijd fenomeen, het heeft dus geen zin dat MIRA eigen globale scenario’s en methodes daarvoor zou ontwikkelen. Samen met de Vlaamse wetenschappers proberen we de resultaten van de IPCC-scenario’s wel zo goed mogelijk te vertalen naar Vlaanderen.”

Vrij vertaald: IPCC en Mira doen geen enkel wetenschappelijk onderzoek, maar de mensen van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) verzamelen een boel gegevens die ze herverpakken volgens een recept dat ze vertalen!

De vraag is of de verzamelde gegevens onbevooroordeeld zijn. Elke verzameling is een spiegel van de verzamelaar. Is de aanpak van IPCC-scenario’s geen cirkelredenering? Wie parameters uitzoekt die het klimaat beïnvloeden in één richting en vervolgens die gaat gebruiken in modellen loopt het risico een resultaat te bekomen in lijn met de hypothese. Ze zien dus wel de splinter in het oog van een ander, maar niet de balk in hun eigen oog.

Los van het feit dat tal van bronnen van IPCC onderuitgehaald werden als onbetrouwbaar bleken ze besmet door eigenbelang en zelfs uit de duim gezogen. Ook uit werkstukjes van eerstejaarsstudenten plukte IPCC gretig zoals het Nederlandse opinieweekblad Elsevier reeds jaren geleden bewees.^[iv] Is de vraag dan misschien niet: wat zegt een klimaattop over de mens? De aanname dat “de wereld van ons” zou zijn, slaat uiteraard nergens op. Hoezo van de mens? Als door een God gegeven? Hier gaat het perspectief een eerste keer in de fout. De mens als eigenaar van de wereld. Rare bril om de wereld door te bekijken. Niet van de honden, de ratten, de kakkerlakken… nee de wereld is van de mensheid. Welke mensen beslissen in zo’n geval dan over het gebruik van dit zeer bijzondere bezit? Wie legitimeert die beheerders?

zelfoverschatting

Een tweede enorme zelfoverschatting ligt in het feit dat de mens verantwoordelijk zou zijn voor planetaire veranderingen. Dat de mens planetaire veranderingen kan sturen, dat de wereld niet enkel vernietigbaar, maar dus ook maakbaar zou zijn is op zijn minst een boude stelling. De ampleur van die zelfoverschatting valt af te lezen in alle mogelijke beweringen over het klimaat door mensen die geeneens het verschil tussen weer en klimaat kennen. Mensen die niet eens in staat blijken een complexe maatschappij zonder ongevallen en sociale ongelijkheid te besturen. Mensen die in grote getalen natuurrampen wijten aan goddelijke interventie.

De psycholoog Nicholas Epley beschrijft dit antropomorfisme bijzonder goed in Mensenkennis & Misverstand. Het boek had ook Miskennis & Mensenverstand kunnen heten. Al wat misloopt krijgt een menselijke persoonlijkheid of is de schuld van een wezen. Een kapotte auto heeft “kuren”. Een werkende auto is een ding. De normale gang van zaken blijft zakelijk. Het omgekeerde doen mensen ook. De IS-terroristen zijn monsters, dat zijn geen mensen met menselijke gevoelens zoals empathie of groepsaltruïsme (wat volgens Epley juist het extreme motiverende is bij terroristen). Dit dehumaniseren of ontmenselijken enerzijds om de ander uit te sluiten, te vernietigen of gewoon gevoelloos te kunnen behandelen hoort bij het mens zijn, maar het vermenselijken van puur mechanische, geologische of andere zaken hoort ook bij de mens. Een hond kijkt zo lief, zo droef… onderzoek wees uit dat honden dit niet voelen maar zo gekweekt werden dat ze die indruk opwekken bij mensen.

De arrogantie dat de mens überhaupt invloed zou hebben op “het klimaat” getuigt van een zeer hoge mate van antropomorfisme. Bekijk de feiten. De omtrek van de aarde is pakweg 40.000 km, de dampkring zit rond die scheve aardbol tot op een hoogte van 90 km. Dat volume is te berekenen maar niet voor te stellen. De dampkring kreeg die naam omdat hij hoofdzakelijk uit zuurstof en waterdamp bestaat. De wolken dus voor de kneusjes in aardijkskunde onder de lezers. Globaal komt er geen water bij of verdwijnt er geen. Elk schoolkind leert dat water verdampt, neerslaat in neerslag in een cyclus die eindeloos doorgaat. In de dampkring zitten ook andere gassen zoals CO₂. Ook dit is een cyclus noodzakelijk voor de fotosynthese of plantengroei zoals elke eigenaar van een aquarium wel weet. Overdag geven planten zuurstof (O₂) af en nemen planten CO₂ en andere voedingstoffen zoals NOX₂ op en ’s nachts is het net omgekeerd. Dan nemen planten zuurstof op en geven CO₂ af. Hoewel CO₂ slechts een fractie van die dampkring uitmaakt is het onderhevig aan zo’n cyclus die meedraait met de omwentelingen van de aarde (dag/nachtritme).

Nu gelooft de mens dat hij door een deel van de vaste CO₂-hoeveelheid te verbranden de fractie CO₂ in het enorme volume van de dampkring kan beïnvloeden en wel dermate dat dit de werking van de dampkring als “broeikas” zou verstoren. Vergeet niet de dampkring bestaat hoofdzakelijk uit stikstof, zuurstof en waterdamp. Vervolgens begint de discussie over de hoeveelheid CO₂-uitstoot enzovoort. Nochtans neemt een stof in gasvormige toestand de vorm en het volume aan van de ruimte waar het in opgesloten zit, dus de CO₂ verspreidt zich over de hele dampkring of aardatmosfeer. Het harde feit is dat in 55 jaar metingen de hoeveelheid CO₂ met 26% toenamen van 0,0316% in 1978 tot 0,0399% in 2014. Bijna een vermenigvuldiging van nul.

De vraag is hoe accuraat de metingen waren of werden. Wat is bijvoorbeeld de marginale fout bij metingen en bleek die vroeger groter of kleiner dan heden? Dus een gas dat minder dan één dertigste van 1 procent van een volume uitmaakt van de atmosfeer waar de sterk fluctuerende waterdamp al van afgetrokken werd zou zo’n impact hebben terwijl waterdamp dat een veel beter broeikasgas is fluctureert in veelvouden hiervan. (Zuurstof is goed voor 21% en stikstof voor 78%.) Is het dan niet eenvoudiger meer of minder wolken te maken om het weer te beïnvloeden? Wie over wolkenschieten en wolkenmaken begint blijkt al snel een zonderling en niet goed wijs. Maar over CO₂ blijkt het plots maatschappelijk wenselijk dezelfde mening te delen.

Leve de weergoden en de ijsheiligen

Mensen hebben de neiging om altijd iemand de schuld te geven van veranderingen die hen niet bevallen. Zoals de psycholoog Epley vaststelde dat natuurrampen primair aan goddelijke wezens toegeschreven worden, kan een wetenschapper natuurlijk niet ernstig beweren dat fenomenen of trends in de waarneming de schuld van God zijn. Welke God trouwens? Allah, Jahweh … Waar de oude Grieken of Germanen met hun stoeterij aan goden bijvoorbeeld Thor of Vulcanus de schuld konden geven en zo hun probleem antropomorfiseerden, kiezen klimaatgelovigen voor de gevallen engelen of de uit het paradijs verdreven nazaten van Adam en Eva. Het is de schuld van de mens. Bijvoorkeur de schuld van de geïndustrialiseerde en goddeloze mens.

De postindustriële mens houdt zich een spiegel voor en meent de schuldige te zien van iets dat in praktijk helemaal niet waar te nemen valt, maar op langere termijn een probleem zou kunnen vormen. De parallelismen met zonde en boete binnen een universum van paradijs en hel als bekroning van een deugdzaam, hetzij verdorven leven liggen voor het oprapen. Het wisselende weer is een ideaal instrument om goddelijke inmenging te zien en dus ook om menselijke inmenging. Dan dienen profeten zich natuurlijk graag belangeloos aan.

Archetypen

De psycholoog Carl Gustav Jung schreef reeds in de jaren 1930 over deze projectie ‘De primitieve mens vindt het drama van dit subject als analogie in alle grote en kleine natuurprocessen terug’.^[v] Met subject bedoelt Jung uiteraard de mens die zijn zieleroerselen projecteert op natuurfenomenen. Deze psychologie van archetypen ging terug op de volkenpsychologie van de Duitse etnoloog Adolf Bastian die het Elementargedanken of oergedachten noemde. Ook de Franse sociologen Marcel Mauss en Henri Hubert stelden vast dat de mens onbewuste structuren inzet wat veel mythes binnen de vergelijkende godsdienstwetenschap kan helpen duiden. De hele klimaattheologie past perfect binnen het kader van de constructie van een godsdienst en mythen. Zelfs de wetenschapspsychologie van Abraham Maslow verklaart het fenomeen. Maslow zie ooit terecht dat ‘if all you have is a hammer, everything looks like a nail’.

Verstedelijking in Ukkel meten of temperatuur?

Maar hoe deugdzaam zijn de klimaatprofeten? Een van de vragen was of er andere periodes waren met geclusterde stijgingen of dalingen? VMM en Mira weigerden te antwoorden. De volgende vraag: In welke mate is de methodologie van meten, het instrumentarium hetzelfde en gecontroleerd? Staan de meetstations tegenwoordig in meer verstedelijkt gebied dan vroeger? Indien dit laatste klopt dan is de hele theorie een selffulfilling prophecy. Enerzijds beweren dat steden warmer zijn dan het platteland en alles opwarmt, maar als steden al warmer zijn dan meet het KMI misschien de verstedelijking van de meetstations en niet het weer. Dan zijn de cijfers niet meer vergelijkbaar. “Voor Ukkel gaan die gelukkig vaak terug tot 1833” is misschien eerder een probleem dan een verklaring. In 1833 lag Ukkel in de wildernis. Weerman Frank Deboosere, die al jaren meer een klimaatdominee lijkt dan een ambtenaar die het weer meedeelt zoals gemeten en voorspeld door het KMI (een instituut waar hij geen onderzoeker is bij gebrek aan vereiste diploma’s), zou helemaal een schertsfiguur slaan.

De wetenschapsjournalist leest en hoort behoorlijk veel extreme uitspraken over de meest bizarre “plausibele scenario’s”. In dit geval blijkt dat de bandbreedte van scenario’s ook een status quo kan bevatten. Dit wordt nergens uitgeroepen. Waarom? Las de VRT of het verzamelde persleger het rapport dan niet? In het Klimaatrapport 2015 staat duidelijk telkens waterniveaustijging van “0 tot…”. Uiteraard zijn de spin doctors en politieke marketeers zich bewust dat een verwachte status quo geen media-aandacht oplevert.

Onderzoekscentra gebruiken de publieke opinie om fondsen te werven. Ze moeten dus een zeer grote wortel voor de beslissers van deze funding hun neus hangen. Dat is eigenbelang en daar is niets mis mee als het maar geen desinformatie is of gekleurde of opgepoetste informatie wordt.

Politici doen er nog een schepje bovenop om te scoren of nieuwe belastingen of regels door te drukken. Met een publiek dat toch als gehersenspoeld is en dogmatische geloof hecht aan onbewezen onzin zoals dat 97 % van alle wetenschappers het eens zou zijn over het feit dat de klimaatopwarming de schuld van de mens is (een statistiek die ooit uit de duim gezogen is en nu te pas en te onpas geciteerd wordt). Handig voor politici is dat niemand tegen het milieu kan zijn en dus de meest draconische of domme maatregelen als een vies medicijn van een wonderdokter geslikt worden.

Spraakverwarring en ketterij

De VRT haalt overigens weer en klimaat doorlopend door mekaar. Eenmalige weerfenomenen blijken plots klimaat. Een paar dagen hittegolf is meteen een voorbode van groter onheil, terwijl de twee enige vergelijkbare hittegolven in 1947 en 1976 voorvielen en dus bezwaarlijk als statistisch significant kunnen gelden. De mooie zomers zijn op één hand te tellen 1991 komt direct ter sprake omwille van het goede wijnjaar en dan moet iedereen al fors gaan nadenken want 2006 was mooi in juli maar het goot de daaropvolgende augustus een maand pijpenstelen…

Kortom alles is klimaatopwarming en bij de VRT wordt global change steevast als klimaatopwarming vertaald, terwijl het toch duidelijk “verandering” is. Klimaatopwarming lijkt een voldongen feit en alles wordt door die bril bekeken. De VRT zendt trouwens ook disproportioneel veel nieuws uit over weer en klimaat. Normaal zijn praatjes over het weer een teken van gebrek aan intellectuele diepgang, maar bij de openbare omroep lijkt het een chronische aandoening. De berichtgeving van de VRT is bovendien hoogst tendentieus en misleidend. Een gediplomeerd econoom met specialiteit marketing die als ambtenaar bij de Europese Commissie een tijdlang de promotie leidde van de maatregelen betreft klimaat wordt opgevoerd als “klimaatexpert” en dit zelfs bijna een jaar na zijn ontslag uit die functie.^[vi] De man is een expert in het verkopen van klimaatmaatregelen en het organiseren van klimaattoppen, maar over het onderwerp zelf heeft hij net zoveel recht van spreken als de eerste de beste bouwvakker of winkeldochter.

De media en de politici stellen het voor alsof alles bewezen feiten zouden zijn en wie dit niet voetstoots aanneemt wel erg dom moet zijn. Overal zie ze bewijzen of beter gezegd elk fenomeen dat nieuwswaarde lijkt te hebben omdat het net iets minder banaal is groeit uit tot aanleiding om over klimaatverandering te beginnen. Zoiets lijkt toch wel heel erg op obsessief gedrag. Ook hier stellen we steeds weer het dehumaniseren van niet-gelovigen of kritische geesten vast. Erger zelfs een debilisering van wie niet gelooft of durft te twijfelen. Debilisering in de beide betekenissen van het woord: kritische geesten als kinds uitmaken en die mensen herleiden tot machteloze kleine kinderen door hen vervolgens het zwijgen op te leggen. Kijk maar uit want wie vragen durft te stellen bij het klimaatevangelie zal snel een Untermensch of een ketter worden.

De term klimaatontkenner (een woord dat overigens taalkundig complete nonsens is) verwijst bewust naar holocaustontkenners. Hoewel gelanceerd door de groen fractie in het Europese Parlement neemt de VRT en een deel van de media die beledigende en framende term geruisloos over. De framing van critici gebeurt dus zelfs niet meer door de tegenpartij, maar door de media zelf. In zoverre dat elke kritiek op meteen gelijkgesteld wordt met het ontkennen van het bestaan van het klimaat. Zelfs critici die toegeven dat het klimaat verandert, maar de wetenschappelijkheid van de beweringen van activisten, politici en media in vraag stellen of die enkel bepaalde conclusies bekritiseren. Het klimaat bestaat echter niet, er bestaan talloze klimaten. Een evenwicht tussen deze klimaattypes bestaat evenmin en tot overmaat van ramp zijn klimaten geen formules maar gemiddelden van waarnemingen die gerangschikt worden en dus constant onderhevig aan fluctuaties.

Een klimaat is echter een gemiddelde van waarnemingen over een lange termijn in een bepaalde geografisch consistente regio. De Alpen hebben een klimaat, de kust heeft een klimaat, uiteraard is er het Middellandsezeeklimaat… Soms is er sprake van een microklimaat of een klein plekje waar het anders blijkt door unieke omstandigheden zoals de kanaaleilanden Jersey en Guernsey. Gallo-Romeinse boeren bouwden in Haspengouw in de derde eeuw na Christus ommuurde wijngaarden om een beter klimaat te krijgen dan in de omliggende velden en toch wijn te kunnen verbouwen. Aanvankelijk werkten klimatologen met gemiddelden van circa 80 jaar. Nadien werd dit 30 jaar. Het is dan wel heel vreemd conclusies te koppelen aan korte termijngegevens zoals 10 of 20 jaar. Is het dan niet correcter om minimale duur van periodes te hanteren alvorens conclusies qua klimaat te trekken terwijl het dus feitelijk over het weer gaat? Helaas weigerde Mira op concrete vragen in te gaan en krijgt een kritische wetenschapsjournalist enkel dogmatische antwoorden, gezagsargumenten en zelfs schofferende reacties. E-mails met scheldtirades horen tegenwoordig blijkbaar bij de jobomschrijving van de receptioniste en medewerkers van de VMM.

Enerzijds schreef Peeters dat zelfs bij het laag scenario de temperaturen stijgen. Hoeveel staat nergens? Bestaan er grafieken die hoog en laag vergelijken? Nooit gezien. Wat is de trigger? Geen antwoord. Welke factoren in het scenario veroorzaken dit en wat zijn de onderliggende data en de herkomst van die data? No comment.

Waterniveau stijgt 0 tot 12 cm

Betreffende de waterniveaus net hetzelfde verhaal. Ieder kind weet dat een ijsblokje dat smelt een glas fris niet doet overlopen (wet van Archimedes). Dus waar komt dat extra water vandaan? Getijdenwerking (zwaartekracht) of snellere afwatering neerslag of smeltend landijs en afwatering? Zeeijs zoals de Noordpool is natuurkundige onzin (ijsblokje), daar is geen bad en een Griekse filosoof voor nodig om dit te begrijpen. Over welke volumes gaat het globaal en als een stijging van 12 cm een volume is van X, waar komt X dan vandaan. X moet dan gelijk zijn aan Y (het gesmolten landijs). Over hoeveel kubieke meter ijs praten we dan en is dat te staven met metingen van gletsjers, landijs… Zolang X ≠ Y kan de conclusie dus niet zijn dat progressieve opwarming de oorzaak is van een gevolg dat niet bewezen kan op basis van die equatie. Los van het feit dat er wel degelijk ijs smelt en dit mooi plaats oplevert om toeristen over te vragen of het hun schuld is omdat ze met de helicopter aangevoerd eten nuttigen boven op een Alp.^[vii]

Het gebrek aan transparantie bij VMM en MIRA kan leiden tot imagoschade bij de KU Leuven die geen commentaar wenste te geven op hun implicatie in het klimaatrapport van Mira. De indruk dat het milieurapport geschreven was met één doel: iets klaar hebben met sterke uitspraken voor de VN top in Parijs lijkt onweerstaanbaar. Een wetenschappelijke aura moest dit allemaal verdoezelen. Wie lichtjes krabde aan het laagje vernis kreeg onmiddellijk te maken met obscurantisme, dogmatisme en beledigingen. Moest de KU Leuven hier het glijmiddel zijn voor conclusies die al vast lagen? Diende de KU Leuven als instrument ter bekomen van geloofwaardigheid voor een politieke boodschap? De KU Leuven vond het niet de moeite hierop te reageren. Het kabinet Schauvliege draaide eveneens rond de pot. Maar de vraag stellen is bijna haar beantwoorden.

Defensieve reacties

Zeer concrete vragen over het rapport en de methodologie kregen geen antwoord, maar resulteerden enkel in defensieve en ronduit vijandige reacties. Vooral van de ambtenaren van de VMM. De wet en het decreet Openbaarheid van Bestuur (WOB) legden ze naast zich neer alsof het een vod papier is. De onwil om openheid van zaken te geven over methodologie en cijfers was wel manifest. De schofterige reactie van de medewerkster van de VMM sprak boekdelen, maar bleek voor de administratie geen reden tot bezorgdheid toen ondergetekende hen erop aansprak. In de ogen van de bureaucratie bestaat de pers enkel om klakkeloos de conclusies van een overheidsrapport te verdelen. Liefst in de bewoordingen van het persbericht.

Scoren met klimaat-hokuspokus

Als het kabinet Schauvliege dacht dat de Vlaamse bevolking beter af is met een milieurapport met veel poeha dat eigenlijk een pr-stunt blijkt en en passant de reputatie van een Vlaamse universiteit te grabbel gooide om politiek te scoren rond “klimaat” dan was er wel degelijk een klimaatprobleem. In het andere geval blijkt de administratie een geheime agenda te hebben.

Wie een methodologie kiest, moet die ook durven verdedigen en zich niet weg steken. Dat is de basis van wetenschap. Reproduceerbaarheid, verificatie… Wat Mira en VMM in opdracht van de Vlaamse politici deden lijkt op ideologische blindheid. Mindblindness. Het is niet de bedoeling noch de missie van Mira of VMM. Bij kritische vragen valt het masker af en verdwijnt het laagje pseudowetenschappelijk vernis en komen de onderpastoors tevoorschijn met banvloeken en excommunicatie.

Openbaarheid bestuur minder belangrijk dan klimaatrapport

Beroep doen op de wet openbaarheid van bestuur volgens het decreet van 26/3/2004 of de grondwet (1993) en de federale wet van 1994 hielp niet. Een klacht bij de Vlaamse ombudsman indienen al evenmin (blijkt trouwens een ex-cabinetard van Crevits (CD&V)).

“De Dienst Milieurapportering heeft de decretale taak om te rapporteren over de toestand van het milieu en over toekomstige ontwikkelingen ervan. Het is onze taak om op een onafhankelijke en beleidsrelevante manier kennis te bundelen, te interpreteren, te ontwikkelen en beschikbaar te stellen. De onafhankelijkheid van het proces wordt bewaakt door de MIRA-stuurgroep met vertegenwoordigers van de wetenschappelijke wereld, het middenveld en de administratie. Ook de financiering van de Dienst Milieurapportering is al meer dan 20 jaar decretaal geregeld. De Dienst MIRA heeft er dus geen enkel belang bij om milieuproblemen erger of minder erg voor te stellen dat ze zijn. Politieke keuzes of afwegingen maakt MIRA absoluut niet, een ‘verborgen’ agenda hebben we niet.”

Wat is er vreemd aan dit citaat van de woordvoerder van Mira? Het feit dat een stuurgroep met vertegenwoordigers van “het middenveld” en “de administratie” blijkbaar op gelijk niveau mee beslissen als “de wetenschappelijke wereld” is ronduit tenenkrullend. Er staat nergens gekwalificeerde wetenschappers of peer-reviewers. Een theoloog kan dus net zo goed als een professor esthetica deel uitmaken van die stuurgroep. Een kuisvrouw van een universiteit zou ex absurdo mee kunnen beslissen.

Gebrekkige definitie

“De definitie die MIRA hanteert voor klimaat: gemiddelde weer over een lange periode. Statistische beschrijving (in termen van gemiddelden en variabiliteit) van een aantal relevante weerparameters zoals temperatuur, neerslag en wind over een langere periode (bv. 30 jaar).”

Deze definitie bevat een enorme en groteske fout. Het geografische of aardrijkskundige aspect ontbreekt. Zowel geologie (wat in de bodem zit), als hoe die regio er uit ziet en wat de vegetatie of plantengroei of bebouwing is, speelt een cruciale rol. De geografische afbakening is essentieel want er bestaat niet zoiets als “het klimaat”. Er zijn zoveel klimaten als er streken of biotopen bestaan.

De klimaatprofeten preken dus voor een kerk van zeer trouwe gelovigen en op zich is daar geen enkel bezwaar tegen. Het probleem is dat geloofsijver al vaak heel slecht bleek samen te gaan met tolerantie of gezond verstand. Indien iemand zich gelukkiger voelt door het klimaatgeloof, het zij hem of haar gegund. Doch een opgelegde penser unique. Sjoemelen met wetenschappelijke gegevens en extreem overdrijven om aandacht te krijgen of te scoren bij de goegemeente kunnen in een democratische samenleving niet acceptabel zijn. Indoctrinatie door overheid en door een openbare omroep om nieuwe belastingen of economische en sociale discriminatie te organiseren zou in een moderne democratie geen kans mogen krijgen. Hoewel je niet tegen een beter milieu kan zijn, kan je wel tegen zelfverklaarde milieuprofeten zijn. Ze mogen missioneren, maar bedenk dat profeten immers vaak de vreselijke gewoonte hebben om vooral aan het eigenbelang te denken.

Bibliografie

Kwa, Chunglin. 2005. De ontdekking van het weten   Een andere geschiedenis van de wetenschap. Amsterdam: Boom.

---

[i] https://www.milieurapport.be De onderzoekscel van de Vlaamse milieumaatschappij “MIRA beschrijft, analyseert en evalueert de toestand van het Vlaamse leefmilieu, bespreekt het gevoerde milieubeleid en blikt vooruit op mogelijke milieuontwikkelingen.”

[ii] http://www.ipcc.ch Intergovernmental Panel on Climate Change is een internationale club die de wetenschap rond climate change moet inschatten. “The IPCC was set up in 1988 by the World Meteorological Organization (WMO) and United Nations Environment Programme (UNEP)”.

[iii] (Kwa 2005)

[v] Als piepjonge student heb ik nog een reeks avondlezingen over Carl Gustav Jung gevolgd die zeer vermakelijk waren voor jonge met psychologie en antropologie dwepende studenten, maar die nu eerder als boeiende charlatanerie zouden gelden. Over charlatans gesproken mijn prof antropologie Jacques Claes vond het zeker de moeite die te volgen. Nochtans zouden ze in 1989 al van spiegelneuronen moete, geweten hebben.

[vi] Het gaat over Jos Delbeke die door Terzake gepresenteerd werd als klimaatdeskundige en adviseur van commissievoorzitter Juncker. Beide zaken die feitelijk onjuist blijken. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/07/27/klimaatexpert-doelstellingen-klimaatakkoord-parijs-realiseren/

[vii] Een gekkigheid van de NOS-reporter begin augustus 2018. Dat die Canadese toeristen eigenlijk een ordinaire vox pop is waarbij mensen altijd jaknikken en de reporter ter plaatse willen plezieren om ook een keer op de buis te komen. Weten die toeristen iets zinnigs over gletsjers of van brandstofverbruik? Ik zou het betwijfelen.