In Avignon was vorige week een prachtig schilderij te koop. Uit de negentiende eeuw en ondanks de signatuur “E Leutz” hadden ze niet door van wie het was. Als ik geweten had dat het maar 380 euro zou kosten zonder veilingkosten, had ik allicht geboden. Zo zie je maar, overschat nooit de kunstkenners.

De foto liet niet toe om de signatuur beter te bestuderen. Maar het was als het ware overal gesigneerd zoals ze zeggen. Want het lijkt een jeugdwerk van één van de belangrijkste Amerikaanse historieschilders uit de negentiende eeuw.

Een werk uit de periode dat de schilder in Europa zijn opleiding vervolmaakte. Een stijloefening als het ware. Logisch eigenlijk. Het onderwerp van de drinker was zeer geliefd bij Nederlandse schilders uit de zeventiende eeuw. Al wordt de Italiaanse schilder Bartolomeo Manfredi de uitvinder genoemd van het genre ‘vrolijke drinker’.

Frans Hals is ongetwijfeld de bekendste schilder van (vrolijke) drinkers. Maar ook Judith Leyster of de Utrechtse caravaggisten schilderden vele drinkers. Dit schilderij is een academische versie. Op het eerste zicht niet naar een specifiek voorbeeld. Een stijloefening met andere woorden.

De schildering van de tinnen drinkkan en het metaal van de wapenuitrusting is bijzonder geslaagd. Leutze toont zich in dit schilderij een waardig student van de voorbeelden van de Hollandse meesters (Rembrandt, Hals enzovoort). En toch is het in alles ook een Duits schilderij. Qua afgebeelde kledij, maar ook veel ernstiger, veel academischer qua aanpak.

Het kunstwerk heeft iets vervelends meegemaakt. Het is gemaroufleerd. Dat wil zeggen dat het doek op een karton of een houten paneel is gelijmd. Een gruwel voor veel liefhebbers.

Het gaat hier niettemin om Emanuel Gottlieb Leutze (Schwäbisch Gmünd, 24 mei 1816 – Washington, 18 juli 1868). Leutze was een Duits-Amerikaans kunstschilder. Hij werd vooral bekend om zijn historieschilderijen.

Wie al eens boeken over Amerikaanse geschiedenis koopt, kent zijn werk van de schilderijen op de stofomslag of de cover.

De werken van Leutze zijn museale werken. Zeker in de Verenigde Staten. Zijn werk behoort tot de zogenaamde Düsseldorfse school. Dat wil zeggen studenten van de Kunstakademie in Düsseldorf. En daar studeerden veel Amerikaanse schilders. Zo ook de Duitse immigrant Leutze.

Hun werk krijgt soms de stempel romantisch nationalisme. Dat is een vereenvoudiging die al te simpel is. Dat was immers de tijdsgeest. Maar landschapschilderkunst, plein air enzovoort waren net zo belangrijk. De oprichter van het Metropolitan Museum of Art in New York Eastman Johnson was één van die kunstschilders. Johnson werd trouwens na zijn opleiding een leerling van Leutze.

Die Amerikanen uit Düsseldorf kregen trouwens hun eigen kunsthistorische benaming als de Hudson River School.

Een belangrijk deel van hun opleiding waren genrestukken. En dat is wat dit schilderij is. Een genrestuk. Een bijzonder geslaagd overigens.