Lode schreef hier onlangs over een aapje bovenop een gouden stempeltje voor lakzegels met daarin een opbergruimte. Daar zat een lezend aapje op. Dergelijke details kwamen vaker voor rond 1900-1920. Hier zie je een voorbeeld van een heel vroege vulpen in eboniet (gevulkaniseerd rubber zoals mondstuk van een klarinet of saxofoon) en met zilveren omhulling. De clip om de vulpen in je borstzak of jaszak te steken kwam toen pas op. Het polshorloge was trouwens nog niet bekend (dat is iets van uit de loopgraven tijdens de Eerste Wereldoorlog).

Het verband met de Eerste Wereldoorlog is geen toeval. De clips dienden om in de borstzakken van de uniformen te steken. Fabrikanten zouden veel kortere clips op vulpennen gezet worden omwille van de uniformhemden. Dat had te maken met de U.S. Military Dress Code Regulations van rond 1900 tot na de Tweede Wereldoorlog. De clip van een pen of vulpotlood mocht niet onder de flap van de borstzak van een uniformhemd uitkomen.

Die eerste clips of agrafes waren vaak zeer mooi uitgewerkt en in zilver of goud gegoten en werden los verkocht door juweliers. Zoals deze Franse voor een Amerikaanse vulpen van Waterman.

Het gaat om een Waterman Idéal safety pen. Dat is een vulpen die bij het dichtschroeven zou moeten afsluiten, vandaar “safety”. Veilig tegen lekken. Door de gouden pen naar binnen te draaien zou het inktreservoir afsluiten. Dat werkte natuurlijk vaak niet en daarom was het aan te raden de vulpen rechtop (verticaal) te dragen. Vandaar de clip.

Zo’n aapje is niet goedkoop. Op Ebay staat momenteel eentje te koop voor 1200 euro.

Soms worden replica’s gemaakt van dergelijke art nouveau clips. Zoals deze uit 1914/15. Daarover kan je meer lezen bij Letizia Iacopini op haar website.

Bij de volgende vulpen uit de jaren 1920 van Montblanc (Duits) zit een clip met gouden olifantenkop. Prijs 3500 dollar voor de verzamelaar.

Een hele bekende die enkele jaren geleden opnieuw gemaakt werd bij een luxe-pen van Montblanc is de slangenclip. Hieronder een gouden uit die beginjaren.