Caroline Gennez (Vooruit), de federale minister van Ontwikkelingssamenwerking, beloofde 5 oktober in Bonn op de bijeenkomst van de Green Climate Fund (GCF) de helft meer geld om uit te delen aan Derde Wereldlanden. België trekt de bijdrage aan het klimaatfonds op tot 150 miljoen euro.

De klimaatfondsen in de marge van de Verenigde Naties moeten dienen om de gevolgen van klimaatverandering te compenseren in arme landen in het ‘globale zuiden’. De extra 75 miljoen euro die de Belgische Staat belooft kwam er op een moment dat het hele concept van de klimaatfondsen als vorm van ontwikkelingssamenwerking ter discussie staat in het federale parlement.

De meerderheid in de Kamer is voor klimaatfondsen. Ondanks de gebrekkige transparantie en de corruptiegevoelige top-down-aanpak. De (Vlaamse) oppositie lijkt ook voorstander op het Vlaams Belang na. Maar die observatie is bedrieglijk. N-VA blijkt wel degelijk tegen klimaatfondsen, maar niet als Vlaamse Belang daar in een resolutie tegen wil optreden.

Twee weken geleden botsten N-VA en Vlaams Belang fors over een resolutie van die laatste partij over ontwikkelingssamenwerking en vooral die klimaatfondsen. De Kamer stemde een resolutie van het Vlaams Belang weg. De partij riep op tot een fundamentele hervorming van het ontwikkelingsbeleid. ‘België zou enkel nog aan ontwikkelingssamenwerking doen met de herkomstlanden van de in ons land aanwezige migrantengemeenschappen en er strenge voorwaarden aan verbinden’ zegt hoofdindiener Ellen Samyn (Vlaams Belang). Het kamerlid wil ‘controle op de middelen, goed bestuur, terugvordering bij misbruik en verplichting tot samenwerking inzake terugname van illegalen en criminele migranten’.

Voor Samyn is dat ‘de logica zelve’. ‘Het zijn niet de armsten die smokkeltochten ondernemen. We moeten investeren in infrastructuur in die landen.’ Volgens Samyn werpt het huidig systeem geen vruchten af. ‘We mogen al blij zijn dat één derde van de middelen ter plaatse komt en dan nog is het moeilijk meetbaar. Zeker bij klimaatfondsen. Je kan veel beter steun geven voor het bouwen van scholen en gezondheidszorg.’

Het Vlaams Belang reageerde zeer gepikeerd met name op het stemgedrag van N-VA. De indieners koesterden geen illusies. Het sprak vanzelf dat de meerderheid en vooral linkse partijen zouden tegenstemmen. Onterecht meent Samyn. ‘We worden altijd afgeschilderd alsof we tegen ontwikkelingssamenwerking zijn. Dat is niet zo. Het gaat wel elk jaar om 2,19 miljard euro en ieder jaar stijgt dat bedrag. Onze grote aanklacht is dat het niet efficiënt besteed wordt. Waarom geven we geld? Om ons geweten te sussen of om mensen te helpen?’

De partij is vooral verontwaardigd over het stemgedrag van de N-VA. ‘Niet alleen onthielden ze zich op het geheel van de tekst, ze stemden specifiek tegen het weghalen van ontwikkelingsgeld uit klimaatfondsen om het te investeren in onderwijs, gezondheidszorg en dergelijke’ zegt Samyn. Vlaams Belang ziet daarin het zoveelste bewijs dat N-VA ‘kritiekloos meegaat in de peperdure groene wensdromen’.

Kathleen Depoorter (N-VA) is het daarmee oneens. ‘Vooral de toelichting zorgde ervoor dat we gewoon nooit konden voor stemmen, maar het beschikkend gedeelte lag wel vrij goed op onze lijn.’ N-VA was het wel eens met de boodschap, niet met de verpakking dus. Volgens N-VA neemt het Vlaams Belang zelf hun eis niet ernstig om ontwikkelingssamenwerking over te hevelen naar het Vlaamse niveau. De vraag om zich bezig te houden met regionale thema’s zoals onderwijs overtuigt N-VA niet. ‘Dat we tegen één van hun desiderata hebben gestemd had dus niets te maken met “klimaatfondsen” wel met deelstatelijke bevoegdheden.’

Wat stond juist in de resolutie naast de bekende eisen rond terugnemen van afgewezen illegale migranten? De indieners legden de vinger op het probleem van de klimaatfondsen. De resolutie is zeer duidelijk: ‘Ons ontwikkelingsbudget moet in de eerste plaats gaan naar infrastructuurwerken, onderwijs, sociale zekerheid, gezondheid, landbouwhervormingen, enz., en niet in de richting van internationale klimaatfondsen.’

Vlaams Belang hekelt dat de beleidsmakers ervan uitgaan dat ‘klimaatverandering de hoofdoorzaak is van voedseltekorten en het geweld dat als gevolg daarvan uitbreekt tussen sedentaire en nomadische landbouwers.’ Volgens de Vlaams Belangers wijst onderzoek uit dat dit rechtstreeks verband niet bestaat. Blijkbaar zijn ‘het de corrupte en kleptocratische Afrikaanse overheden die het voedsel verkeerd alloceren’. Vlaams Belang ziet zelfs een verband met moslimextremisme omdat de Afrikaanse regeringen sedentaire landbouwers bevoordelen ten opzichte van nomadische herders. Volgens Vlaams Belang wenden de nomaden zich daarom tot moslimextremisten die hen voedsel beloven. Gevolg politieke instabiliteit, geweld en woekerend islamfundamentalisme. Kortom volgens Vlaams Belang is investeren in klimaatfondsen als vorm van ontwikkelingshulp weggesmeten geld. Het verhelpt niets aan de hoofdoorzaken voor crises als die in de Sahelregio.